Türk Kimdir, Türk Ne Anlama Gelir?

By Batuhan Ağaş

Türk kimdir? Sorusuna atalarımız kolayca cevap verebiliyordular. Kaşgarlı Mahmud’a göre Türk, Hz. Nuh’un oğlu Yafes’in soyundan gelmektedir. Mücmelü’t- Tevarih isimli eser de aynı doğrultuda bilgiler verir ve Türklerin ortaya çıkışı hakkında ayrıntılı bilgiler verir; eserde, Hz. Nuh’un oğlu Yafes’e, Ceyhun bölgesinin tümünü verdiği onun da kendi çocuklarının şu isimleri taşıdığını belirtir; Çin, Türk, Hazar, Saklab, Rus, Yecüc ve Me’cuc’un babası olan altıncının adını ise Misek olarak verir ve son olarak ise Kemari adını verir ki iddia odur ki bu son çocuğun neslinden de Bulgarlar ve Burtaslar türemiştir. Mücmelü’t- Tevarih isimli eserde daha da ileriye gidilerek, bazı karakter tahlillerinde de bulunulur. Eserde belirtildiğine göre, Türk kan dökücü ama güzel bir ırktır. Bununla birlikte onun bu karakteri benimsemesinde burçlar ve yıldızlar etkiliydi.

Görüldüğü gibi eskiler açısından her şey daha kolay ve daha anlaşılabilir idi. Türk’ün soyunu siyahilerin soyunu ve diğer tüm ırkların soyunu özelliklerini açıklayabiliyor ve bu konuda yorumlar da yapabiliyordular. Bugün ise artık ırkların oluşumunun çok karmaşık süreçler ile olduğunu saf bir ırk olmadığını ırktan ziyade dilin neslin devamında daha önemli bir etken olduğunu biliyoruz. Bugün, Türklerin karakterini açıklarken, yıldızlardan çok yeryüzüne bakmayı tercih ediyoruz. Yani yaşanılan coğrafya nasıl bir yer, bu coğrafya, onların hayatlarına nasıl etki etmiş gibi soruları soruyoruz.

Bugünün modern düşüncesine göre Türk kimdir, Türk nasıl oluşmuştur? Aslında bugün bile bu sorulara kesin ve net bir cevap vermek mümkün değil. Bununla birlikte hiç bir ırkın tek bir atadan türemediğini dillerin karmaşık bazı süreçlerden sonra oluştuğunu ve aslında dillerin sürekli bir değişim içinde olduğunu biliyoruz. Türk tarihi ile ilgili çok önemli çalışmaları olan L.N. Gumilev’e göre “Tek atadan türeyen hiçbir millet olmamıştır ve olamaz da. Bütün insanlar bir anne ve babadan meydana geldiği gibi, bütün etnoslar da ez iki kişiden veya birçok atadan türemiştir.” Bugün bildiğimiz anlamda Türk geçmişte pek çok farklı halkı kendi bünyesinde eriterek ve o halklardan da pek çok şeyi alarak günümüze gelmiştir. Yine bir önemli bir araştırmacı olan Peter b. Golden, Türk Halkları Tarihine Giriş isimli eserinin hemen başında şu cümleyi kurmuştur; “Türk dilleri son ikibin yıldır Hint-Avrupa, Ural, Paleo- Sibir, Kafkas ve Sami dillerini yutarak istikrarla ilerlemektedir.”

Eski rivayetler ve Türk kelimesinin kökenini Hz. Nuh zamanına kadar götürseler de Türk kelimesinin yaygınlaşması Göktürk Devleti’nin kurulması ile mümkün olmuştur. Prof. Dr. Osman Turan, bu kelimenin daha önceki devirlerdeki kullanımına da işaret ederek şunları söyler; “Türk adının bu derece yaygın ve şümullü manası onun Göktürklerden önce mevcut olduğuna delalet ederse de, eski devre ait kayıtlar henüz müphemdir.” Buna karşın pek çok eski eserde etimolojik benzerlikler öne sürülerek Türkler pek çok halk ile bağlantılı gösterilmiştir. Bunlardan bir kaçı şunlardır; Targita, Tyrkae, Turukha, Tikler ve Truvalılar…

Türk kelimesine geçmişte pek çok farklı anlam yüklenmiştir. Bazı, Arap müellifleri Türk adının bırakmak, terk etmek anlamına geldiğini ileri sürmüşlerdir. Ayrıca Türk adına miğfer, olgunluk, türemek, deniz kenarında oturan adam gibi başka anlamlar da yüklenmiştir. Göktürkler döneminde ise bu kelime bir milletin adı olarak ifade ediliyordu. Bununla birlikte, günümüzde daha çok güç kuvvet anlamına geldiği görüşü daha yaygındır.

Türk kelimesinin tarihini çok eski devirlere götürmek mümkün değilse de aynı şeyi Türk halkının tarihi için söyleyemeyiz. Türklerin tarihi hiç şüphesiz ki, Göktürklerden daha önce başlamaktadır. Bugün, her ne kadar bazı batılı araştırmacılar kabul etmeseler de, Türklerin Hunların soyundan geldiklerini, Hunların tarihlerinin ise çok eski devirlere kadar gittiğini biliyoruz. Kesin bir hüküm koymamak ile birlikte İskitlerin de en azından bir kısmının Türk olmaları gerektiğini, bu yönde bazı deliller olduğunu belirtmek de gerekiyor.

·       Batuhan Ağaş

Yararlanılan Kaynaklar

·       Peter b Golden, Türk Halkları Tarihine Giriş

·       L.N Gumilev, Hazar Çevresinde Bin Yıl

·       Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü

·       Ramazan Şeşen, İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri

·       Prof. Dr. Osman Turan, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkurasi Tarihi

·     By Batuhan Ağaş

·     17 Temmuz 2019

·     https://tarihtenyazilar.wordpress.com/2019/07/17/turk-kimdir-turk-ne-anlama-gelir/