Bu sözü aslında çoğumuz bir Türk Atasözü olarak biliriz. Ama aslında bu söz Gaius Julius Caesar'ın "Alea iacta est." şeklindeki sözünün Türkçe'ye uyarlanmış halidir. Latince kökenli dillerde daha çok "Zar atıldı" olarak çevrilse de Türkçe uyarlaması "Ok yaydan çıktı" şeklinde olmuştur. Şimdi bu sözün hikâyesine gelelim...
Caesar, Alesia Kuşatması'nı başarıyla tamamlamış ve Galya'yı 8 yıllık bir savaşlar silsilesinden sonra nihayet fethetmişti. Şimdi Roma'ya dönüp zaferini bildirmesi ve ordusunu terhis etmesi gerekiyordu. İtalyan yarımadasının kuzeyinde bulunan Rubicon Nehri Roma'nın sınırıydı ve hiçbir general ordusu ile bu nehri geçemezdi. Geçerse Roma'ya savaş açmış sayılırdı. Bu yüzden Caesar'ın bu ırmağı geçmeden ordusunu terhis etmesi gerekiyordu. Ama Rubicon nehrini geçmeden önce, hitabet yeteneği çok yüksek olan Caesar, askerlerine, Senato'nun Romalıların haklarını koruyamadığını, Cumhuriyet'in artık yetersiz olduğunu ve işlevini gösteremediğini, Senato'ya birinin dur demesi gerektiğini anlatan bir konuşma yaptı. Onunla yıllarca savaşmış ve onu artık babaları gibi gören askerler onun yanında olduklarını bildiren bağrışmalarla karşılık verdiler. Artık her şeyden emin olan Caesar nehre doğru atını sürdü ve tek başına karşıya geçti. Sonra nehrin karşı kıyısından şunları söyledi:
"Alea iacta est" (Ok yaydan çıktı.)
Ordusu ise hemen arkasından onu takip etmeye başladılar.
Sözün hikâyesi bu kadar Ama sonrasında ne olduğunu merak edenler elbet olacaktır, devamında ise
Sezar'ın ve 11 lejyonunun (yaklaşık 50.000 asker) Rubicon'u geçtiğinin haberini alan Senato'da karışıklık başladı. Birkaç senatör Roma'nın en değerli komutanlarından ve çağının en iyi generali olan Pompeius'a...
Taha Berk Arslan
