Mutasavvıf

İsim, din b. (***) Arapça muta¹avvif 

Tasavvuf inançlarını benimseyerek, Tasavvuf ilmiyle uğraşan, bu yol­dan, bu vasıtayla Allah'a ulaşmaya ça­lışan, kendini Tanrı'ya adamış kimse, İslam gizemcisi, sofi (sûfî).

Mutasavvıf, Tasavvuf ehli olan, herhangi bir tasavvuf yolunda mertebe kat etmiş kişidir.

Tasavvuf yolunun saygın isimlerinden Abdülkadir Geylani mutasavvıfı "Rabbi için her türlü bağ ve her endişeden sıyrılıp Allah'dan başkasına tapınmayı ve O'nun emirlerinden başkasına uymayı terk ederek, Hakk'tan gayriye yönelmekten ve meşgul olmaktan kalbini kurtarıp ihlâsla Hakk'a ibâdet eden kişi" olarak tanımlamıştır.

Türk tasavvuf tarihinde mutasavvıf denildiğinde ilk akla gelenler herbiri bir tarikat önderi olan Hoca Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Mevlânâ Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş-ı Veli ve Hacı Bayram-ı Veli gibi İslam büyükleridir.

Sûfilik yoluna giren, tasavvufla uğraşan kişi, sûfi; "Tasavvuf" mastarından ism-i fâil sîgasında isim. Çoğulu mutasavvifedir. Tasavvuf ve sûfi kavramları Kur'an-ı Kerim ve Hadislerde geçmemektedir. Zira bu çok daha sonraki dönemlerde ortaya çıkmıştır. Sûfi ismiyle şöhret bulan ilk kişi, Ebû Hâşim el-Kûfî (öl.150/767)gir (Mustafa Kara, Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, İstanbul 1985, s.117). Ebu Haşim ise Hicretten 150 yıl sonra yaşadığına göre bu kavram ilk defa Tabiun devrinde kullanılmıştır.