Günümüzde İbn-i Haldun’un Devlet Teorisi

Salih Canbaz scanbaz97@gmail.com

İbn-i Haldun’un devlet teorisini tarih, sosyoloji, iktisat gibi sosyal bilimlerle uğraşanlar büyük ihtimalle biliyordur ancak bilmeyenler için kısaca özetlemek gerekirse İbn-i Haldun devletlerin tıpkı bir insan gibi doğup, büyüyüp, öldüklerini ifade eder. Devletlere biçtiği ömür ise ortalama 120 senedir, ancak istisnalar dâhilinde bu ömür 140’a kadar çıkabilmektedir. Devlet teorisi aynı zamanda da tavırlar teorisi olarak da bilinmekte bu da zafer, mutlakıyet, refah, barış ve israf tavrı olmak üzere beşe ayrılır.

O çağda Devlet-i Ebed Müebbed olarak lanse edilen Osmanlı Devleti 120 senelik süreyi aştığı için İbn-i Haldun’un teorisine pek kulak asmasa da çöküş sırasında bu teoriden yararlanmaya başlamıştır. Attığım başlık itibariyle “Günümüz devletlerinde bu teori nasıl işlemektedir?” sorusu birçoğumuzun aklına gelmiştir. Burada elbette ki bir tez niteliğinde yazı yazmıyorum, ancak hepimizin aklında bu konuyla ilgili ufak tefek ufukların belirmesinde yarar olacaktır.