Edirne Kırmızısı

Sabriye Cemboluk

Rüstem Paşa Hanı, Cadı Kazanı

İyi geceler sevgili facebook mahallesi. Bu gece size "küçük hikâye tadında bir bölüm paylaşacağım. Umarım gecenize renk katar.”

*****

Hana yeni gelen zengin asil ve gizemli kadın, yanında hizmetçileri ile kendisine ayrılan odalara yerleşmişti. Dış avluda kalan arabacılarının giyim kuşamları bile çok güzel, birer asilzade gibiydi. Arkadan gelen uzun kervanda arabalar dolusu Hint ipekleri vardı. Kervanın sahibi, Avrupa'daki saraylara ve zengin asilzadelere sattığı bu nadide kumaşlarla servetine servet katıyordu. Yıllardır Hindistan'dan getirdiği Hint kırmızısı, kırmızı renklerin şahı olarak kabul edilmişti. Oysa şimdi bütün zenginler ve asiller ısrarla Edirne kırmızısını istiyorlardı. Az üretilen ve memleket dışına az satılan bu renkteki kumaşları, sadece satın almak değil, aynı zamanda İngiltere deki fabrikalarında üretmek de istiyorlardı. Namı Avrupa'dan sonra Amerika'ya kadar yayılmış boya ustaları, sanki bu toprağın birer parçaları gibi hiç bir yere gitmiyorlardı. Ne garip adamlardı şu Edirneli boyacılar. Geçen yıl bir Fransız tacir, buradan bir boyacıyı kaçırıp, gizlice memleketine götürmüş ama ne yaptılarsa da adamdan boyanın formülünü alamamışlar. Ne para, ne mal ne de ağır işkenceler boyacıya sırrını söyletememiş. Kasten yanlış verdiği formülün bir işe yaramadığı anlaşılınca, zavallıyı öldürmüşler. Herhalde sadakat böyle bir şey olmalı. Merak ediyorum. Sarayın görevlileri hala kaçırılan boyacıyı arıyorlar mı acaba? Kervansarayın iç avlusun da resim yapan şu ressam, herhalde buraya sadece bu avlunun resimlerini yapmak için gelmemiştir herhalde. Ama yakından bakıldığında adamın titiz ve detaylı çalışması dikkat çekiyor. Söylendiğine göre Padişah Avcı Mehmet iyi bir resim düşkünüymüş. Sarayına aldığı dünyanın en yetenekli ressamlarına hem kendisinin hem de ailesinin portrelerini yaptırıyormuş. O ressamlar Edirne kırmızısını kullanmakta özgürmüşler. Oysa bu renk sarayın dışına çıkabilse, dünyanın bütün ressamları bambaşka ilham kaynağı olabilir.

Genç kadın handaki odasının kırmızı ipeklerle bezeli geniş yatağının üstüne sırt üstü uzanmış, gözlerini pencerelerden görünen Selimiye camisinin narin minarelerine, görkemli kubbesine dikmiş, bunları düşünüyordu. Hayalinde Edirne kırmızısı ipekten kabarık ve mücevherlerle süslü bir elbise giydi. Büyük aynanın karşısına geçip, kendi portresini yapmaya başladı. Güzellikse, güzellik, asaletse evet o da bir asil sayılırdı. Her ne kadar bütün gezdiği ülkelerde, zengin bir tüccarın, resim yapmaya hevesli metresi olarak tanınsa da aslında yaşlı tüccarla hiç bir gönül ve ten ilişkisi yoktu. O aslında gezgin ruhunu dizginleyemeyen genç bir kısrak gibiydi. Hiç durmadan gezmek, yeni yerler görmek ve gördüğü yerlerin resimlerini yapmak istiyordu. Zengin tüccar aslında asil ve zengin bir insan olan, kumaş fabrikaları işleten babasının kuzeninden başkası değildi. Kızını gezdiği yerlerde çapkınlardan korumak için etrafta bir metres olarak bile tanınmasına razı olmuştu. Çünkü güzel kızı son yıllarda Edirne'den getirilen tüm kırmızı ipek ve her çeşit kumaşa el koymuş, yaşadıkları malikânenin kendine ait bölümünü bu kumaşlarla döşemişti. Evet, az da olsa kumaş temin ediliyordu ama şu ressamların kullandığı kırmızı boya rüyalarına giriyordu. Gece gündüz, bu boyaya sahip olsa, nasıl resimler yapacağının hayali ile yaşıyordu. İşte artık o muhteşem kırmızı rengin yaratıldığı ve yapıldığı topraklardaydı.

Şimdilik bu kadar tadımlık yetsin. Herkese sağlıklı ve mutlu geceler dilerim.

·       Sabriye Cemboluk