Bulgaristan'da Deliorman Kızılbaş Topluluğu

Mehmet Özgür Ersan

Prof. Melikoff 1980’li yıllarda Bulgaristan’da resmi rakamlara göre 90 bin dolayında Kızılbaş olduğunu yazar. Buradaki Kızıltaşların Türkiye Alevilerinden farkı yoktur. Kızılbaşlar Romanya- Babadağ'dan bütün Karadeniz kıyısına kadar olan bölgelere dağılmışlardır. Yunanistan- Dimetoka’da Kızıldeli Sultan Tekkesi, Bulgaristan- Deliorman’da Demir Baba ile Akyazılı Sultan tekkeleri ile Türkiye sınırlarına yakın olan Hasköy bölgesinde Otman Baba Tekkesi önemli ölçüde Kızılbaş ve Bektaşi merkezleridir. Deliorman, Şeyh Bedrettin olayını yaratacak güçte bir Türkmen ve Alevi merkezidir. Kızılbaş Türkleri’nin yapılanışı Anadolu Alevilerininkinin aynıdır. Her köyde bir “Baba” vardır. Babalar’ın üstünde köyleri yılda bir kez ziyaret eden ve Aleviler’in Dedelerine denk düşen “Başbaba”lar bulunur. Yalnız dedeler “Seyyid” olmalarına, yani soylarının Hz. Ali'ye ulaşmasına karşın, Başbabalar Seyyid değillerdir. Bulgaristan Alevileri de Cem yaparlar. Bulgaristan Türkmen Alevileri iki yapay kola (süreğe) ayrılırlar:

Çarşambalı Bektaşiler Kolu' Bunlar Hacı Bektaş'a bağlıdırlar. Çarşamba, kimi kez perşembe günü akşamları toplandıktan için bu adı alırlar. Bektaşi'dirler.

Pazartesili Babailer: Bunlar pazartesi akşamları toplandıkları için bu adı almışlardır. Babai'dirler. Babai olayının buralara göçürülmüş kalıntıları olmalıdırlar. Hacı Bektaş'ı ikinci derecede bir veli olarak görürler. Nefes ve niyazlarında Hacı Bektaş'tan çok Demir Baba. Kızıl Deli ve San Saltuk’u anarlar.

ü  Prof. Irene Melikoff Bulgaristan'da Deliorman Kızılbaş Topluluğu". Uyur ldik uyardılar s.139

ü  Alıntı Mehmet Özgür Ersan