Batı Trakya Komitesinin Kurulması

Savaş boyunca İstanbul’da başkumandan vekili Enver Paşa’ya bağlı olarak çalışmış olan Teşkilatı Mahsusa’yı idare edenler de Batı Trakyalılara haklarını savunacak ve gelecekleri için çalışacak bir dernek kurmalarını tavsiye etmişlerdi. Bu tavsiye doğrultusunda, İstanbul’da bulunan Batı Trakyalılar, Mondros Mütarekesinden kısa bir süre sonra 10 Kasım 1918’de “Batı Trakya Komitesi”ni kurdular. Batı Trakya’da ilk olarak dernek yerine komite kurulmasının nedeni, Batı Trakya’yı yabancı boyunduruğundan kurtarmaktı. Komite, ezici çoğunluğu Türk ve Müslüman olan Batı Trakya’nın geleceğinin yine kendilerince tayin edilmesini en büyük hakları olarak görüyor ve kurulacak adil ve tarafsız bir mahkemede bu haklılıklarını ispatlayacaklarına inanıyorlardı. Ancak böyle bir mahkemenin kurulmasının imkânsız olduğunu düşünemeyecek kadar da iyi niyetliydiler.

Edirne’de kurulan ve aynı amaçlar altında birleşen Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyeti Osmaniyesi (7-30 Kasım 1918) ile İstanbul’da kurulan Batı Trakya komitesi birlikte çalışma kararı aldı. Böylece İstanbul’da “Siyasi Delegeler” ünvanı altında, Batı Trakya adına Hasan Tahsin (Argun), Hüseyin Sabri (Tüten) ve Trakya Paşaeli Cemiyeti adına da Edirne milletvekili Faik (Kaltakkuran) ve Kasım (Yolageldili) Beylerden oluşan karma bir kuruluş meydana geldi. Bu iki kuruluş, Batı (27 Mayıs 1920) ve Doğu Trakya’nın (15 Temmuz 1920) Yunanlılar tarafından işgaline kadar birlikte çalışmıştılar. Diğer taraftan 15 Temmuz 1920’de de merkezi Filibe’de “Trakya Türk-Bulgar Kurtuluş Komitesi” kuruldu. Bu komite temmuz sonlarında bir kongre toplamış, kongrede söz alan Fuat Balkan ortak Yunan tehlikesine karşı, Türk ve Bulgarların beraber hareket etmesi gerektiğini savunmuştur. Bütün bunlara karşılık, Batı Trakya’da Yunanlılara karşı gerçekleştirilmiş olan “Milli Kurtuluş Savaşı” nda aktif görev alan kişilerin bir kısmı yerli (mahalli) Yunan ilgili makamları tarafından tutuklanarak, Yunanistan’ın bazı yörelerine sürgün edilmişler, bazıları ise anavatana göç etmek zorunda kalmışlardır.

·     Alıntı Mehmet Küçük

·     10 Aralık 2019